Kötü Kokular, Karışık Hisler - Tuvalet Eğitimi Üzerine

Sonunda biz de başladık. "Hele bir yaz gelsin de, o zaman düşünürüz" dediğimiz tuvalet eğitimi işine okuldaki öğretmenimizin "Önümüzdeki hafta başlıyoruz, ona göre" şeklindeki yönlendirmesi ile biz de girdik. Birkaç gündür maaile 15-20 dakikada bir tuvalete taşınıyor, denk getirirsek sevinç çığlıkları atıyor, ama çoğunlukla "kaza eseri" evin bilumum köşelerinde temizlik yapmak zorunda kalınca bunun yarattığı hayal kırıklığını Deniz'e belli etmemeye çalışarak "olur böyle vakalar" şeklinde geçiştirmeye çalışıyoruz.

Gün içindeki gidişata göre bir "Yok, bu böyle olmayacak, henüz hazır değil galiba" diye umutsuzluğa kapılıyor, bir "Oldu bu iş!" diye seviniyoruz. Histerik durumdayız!

Çocuk büyütmenin yer yer çok karışık ve öğrenilen bir süreç olduğuna inandığım için hamile kaldığımdan beri bu konularda hep okudum, hala da okuyorum. Tuvalet eğitimi konusunda yaptığım "çalışmanın" bulgularını burada paylaşmak istiyorum; nitekim okul öncesi çocukların annelerini ilgilendiren konuların başında geliyor.

1. İnternet: Deniz'e hamile kaldığım 2006'nın Mart ayından beri Baby Center sitesinin günlük hitlerinin ciddi bir bölümünün bana ait olduğu konusunda oldukça iddialıyım. Tuvalet eğitimi konusunda da yöneldiğim ilk adres burası oldu. "Potty Training" diye arama yapınca uzmanlar tarafından kaleme alınmış yığınla makale çıkıyor karşınıza.

AÇEV'in 7 Çok Geç sitesinde de pratik bilgiler var.

2. Kitap: Bebek bakımı konusunda yazılmış tonla kitap var ama bir noktadan sonra hepsi birbirinin tekrarı gibi geliyor bana. Kafamı da karıştırıyor onlarca kitap. Ben Deniz doğduğundan beri en güvenilir kaynak olarak Amerikan Pediatri Derneği'nin Caring For Your Baby and Young Child kitabını benimsedim. Yenidoğan bebeğin bakımından 5 yaşındaki çocuğun ruhsal gelişimine kadar tüm konular basit ama bilgilendirici bir şekilde işlenmiş. Türkiye'de bulunabiliyor mu emin değilim ama edinmeye mutlaka değeceğini düşünüyorum.

3. Anneler: Bu yoldan geçmiş annelerden daha iyi kaynak olur mu? Bu işe girişmeden önce de civarımdaki bu işi kotarmış annelere danışıp durdum. Etraftaki annelere mutlaka sorulmalı. Baby Center'in Community sayfalarında konuşan annelerin de bu konuda neler yaptıkları, neler yazdıkları da okunmalı; başkalarının tecrübelerini öğrenmek çok yardımcı oluyor.

Şu ana kadar benim vardığım sonuçlar şu oldu:

Anne sabaha kadar "Ben hazırım" desin, çocuk hazır olmadıkça elden bir şey gelmez. Deniz hazır mı? Sanırım onu anlamak için böyle bir girişimde bulunduk. Çok direnirse yapacak bir şey yok, geri adım atacağız.

Ödül sistemi önem taşıyor. Çocuk hâlihazırda bezine yapmaktan mutlu. Oyunun ortasında kalk tuvalete taşın, çiş/kaka yap, popo sil, elini yıka, ucunda bir şey yoksa niye uğraşsın ki?! Anne arkadaşlarımın tavsiyesi üzerine biz de Deniz'e bir çizelge hazırladık. Her başarılı girişimden sonra kutucuklara küçük çıkartmalar yapıştırıyoruz. Pandalar, ördekler, timsahlar... Çiş yoksa çıkartma da yok. Hele kaka yaparsa hepimiz yaptığımız işi bırakıp çılgınca seviniyor, sonra da odasının duvarına "Kocaman" çıkartmalar yapıştırıyoruz.

Kaka olayını dün ilk kez becerdiğinde hem çok sevindi, hem de çok şaşırdı bizimki. Önce dikkatlice bakıp "bu büyüüük, bu daha büyüüük, bu da en büyük!" diye nitelendirdi lazımlıktakileri. Pek bir hoşuna gidince de bir kaç kere daha denedi. Ama bu hevesi sürekli sürecek mi, yoksa genelde duyduğum gibi "o benim, tuvalete yar etmem!" diye sahiplenip paylaşmaktan çekinecek mi, hep birlikte göreceğiz.

En azından ilk günler evde vakit geçirilmeli. Hele de havaların güzelleştiği, sağda solda çocukla gidilecek bir sürü yer, yapılacak bir sürü şeyin olduğu şu günlerde eve hapsolmak zor olsa da dışarıda 15 dakikada bir tuvalete taşınmak çok zor. En iyisi evde kalıp, kitaptı, boyaydı, oyundu derken bu işe konsantre olmak.

Henüz bu konuda çok yeniyiz. Daha bir hafta bile olmadı. Ne kadar sürecek, nasıl şekillenecek, merakla bekliyorum. Deneyimlerimi, öğrendiklerimi ben de burada paylaşacağım, diğer annelere yardımcı olabilmek için.